Een culinaire reis langs de smaken van de Azoren

door | sep 4, 2022 | Europa, Portugal

De Portugese eilandengroep de Azoren staat bekend om al haar natuurpracht. Waarschijnlijk denk je meteen aan het landschap vol vulkaantoppen en kratermeren, maar denk je niet zo snel aan een culinaire ervaring. Toch kun je op de Azoren flink wat nieuwe smaken ontdekken. De vulkanische oorsprong van de eilanden heeft de inwoners juist een manier gegeven om een unieke smaak te bieden. En of het nou je smaak is of niet, de ervaring is het vaak alleen al waard!

Lokale lekkernijen op de Azoren

GEOTHERMISCHE THEE EN LUNCH

Sao Miguel is het eiland waar je boven de grond het meeste meekrijgt van wat er zich ondergronds allemaal afspeelt. Warm water bubbelt op onverwachtse plekken naar boven en witte stoom verraad scheuren in de aarde. En mocht je het nog niet zien, dan ruik je het wel. De geur van rotte eieren is onmiskenbaar. Ik hoor je denken, wat heeft dat met lekker eten te maken? Nou, de eilandbewoners maken slim gebruik van deze natuurlijke warmtebronnen. 

Geothermische thee en lunch op de Azoren

Theehuis Chalet da Tia Mercês

In het dorpje Furnas, vulkanische hotspot, staat het theehuis Chalet da Tia Mercês. Een fotogeniek huisje met uitzicht op de dampende krater. Achter het huisje staan zelfs nog wat resten van een oud thermisch bad. Het hete water komt hier namelijk gewoon, de hele dag door, uit de muur. We doen hier een heerlijke (vegetarische) geothermische lunch. Eigenaresse Paula, die haar PhD over geothermie op de Azoren deed, is niet alleen fantastische gastvrouw vanwege het heerlijke eten, maar ook een enthousiaste verteller. Je eet dus niet alleen wat lekkers, maar wordt ook nog eens wijzer. Alle producten waar ze mee werkt komen van de Azoren en worden bereid met de natuurlijke warmtebronnen. Zo krijgen we slow-cooked eieren die 18 uur onder de grond hebben gezeten en drinken we thee rechtstreeks uit de muur.

Thee uit de muur in de Azoren

Wat te eten op de Azoren?

Geothermische thee

Paarse thee als hoogtepunt

En die thee is toch wel het meest fascinerende. Wist je namelijk dat wanneer je groene thee in thermisch water hangt, het niet groen wordt maar paars? Dit komt door een chemisch proces tussen de antioxidanten in de thee en het ijzerrijke water, waardoor het licht op een andere manier afgebroken wordt. Eigenlijk worden we dus voor de gek gehouden. De thee wordt bovendien heel zoet, maar je proeft ook de mineralen. Een beetje onsmakelijk: je kent vast wel de smaak van bloed. Dat smaakt naar ijzer. In de thee proef je dit ook een beetje, maar de combinatie met het zoete maakt het juist heel lekker!

  • Reserveer je lunch of theeproeverij een paar dagen van tevoren. Je kunt namelijk maar op 2 momenten op de dag terecht en het theehuis is dan ook echt alleen voor jou open. 
  • Boeken kan via de website van Paula, WhatApp of Instagram (@azoresessentials).

Cozido das Furnas lunchen op de Azoren

Ben je een liefhebber van vlees? Of hou je niet van thee? Probeer dan in een van de restaurants in Furnas Cozido das Furnas. Deze stoofpotten worden urenlang onder de grond gekookt in putten die de restaurants opkopen. Dankzij gastvrouw Paula horen we dat niet iedere put dezelfde temperatuur heeft. Het hangt natuurlijk af van moeder natuur. Maar sommige temperaturen zijn gewilder dan de ander en daardoor meer waard. De luxere restaurants hebben dus ook de ‘betere putten’. Een fascinerend systeem! 

Probeer Cozido das Furnas in één van deze restaurants:

  • Vale das Furnas
  • Terra Nostra Garden Hotel
  • Caldeiras e Vulcões

Furnas Cozido das Furnas.

WIJN MET EEN VULKANISCH TINTJE

Waar op São Miguel de natuurlijke warmtebronnen gebruikt worden om mee te koken, staat op Pico iets anders centraal. De uitgestrekte gitzwarte lavavelden worden namelijk gebruikt als wijngaard. Overal, maar dan ook echt óveral op het eiland zie je ze. En niet op de manier zoals wij ze kennen, met rijen druivenranken, maar de planten groeien hier gewoon over de grond. Het Atlantische klimaat op de Azoren, met zijn harde zilte zeewind, is namelijk niet erg geschikt voor normale wijnbouw. De ingenieuze oplossing van de eilanders was om de warmte van de zwarte stenen te benutten. Ze bouwden met de zwarte basaltstenen ommuurde “tuintjes” waar de druivenranken uit de wind kunnen groeien. De stenen warmen bovendien gedurende de dag op, waardoor ze ’s nachts de warmte nog afgeven. Zo krijgen de druiven naast zonlicht nog een beetje extra groeizame warmte. Deze unieke manier van wijnproductie kreeg in 2004 dan ook de status van UNESCO werelderfgoed. 

Wijn met een vulkanisch tintjeWijn met een vulkanisch tintje

Musea en proeverijen

Het is dan een must om een van de wijnmusea op het eiland te bezoeken. Ze zijn kleinschalig, maar vertellen de belangrijke geschiedenis van de wijnbouw op het eiland. 

  • Museu do Vinho da Ilha do Pico (het grootste museum, mét fotogeniek uitkijkpunt)
  • Centro de Interpretação da Paisagem da Cultura da Vinha da Ilha do Pico (klein museum, vooral te combineren met het vulkanisme museum wat ernaast zit). 
  • Adega “A Buraca” voor een heerlijke wijnproeverij met een stuk historie

De wijn kun je ook proeven en kopen bij Pico Wines in Madalena. Reserveren voor een proeverij is nodig. Wij kochten de Frei Gigante. In deze droge witte wijn lijk je haast de voedzame minerale bodem van Pico te proeven. Of zoals wijnkenners zeggen: aardse tonen ;).

ECHTE EILAND KAAS

Het bekendste export product van de Azoren is kaas van São Jorge. Tijdens ons bezoek aan dit eiland zagen we continu boeren met melktanks heen- en weer rijden. Op dit eiland draait het leven van bijna alle inwoners om de kaasproductie. Het is de belangrijkste inkomstenbron. São Jorge is zelfs in 3 delen opgedeeld, met drie kaasfabrikanten, zodat boeren niet te ver hoeven te rijden om het af te leveren. Er wordt namelijk twee keer per dag kaas geproduceerd met de melk die verser dan vers is! Iedere fabrikant heeft overigens wel een eigen stempel qua productieproces en smaak.

Rondleiding door de kaasfabriek

Beeld Lact Açores

Waar een klein eiland groot in is

Wij bezochten União de Cooperativas Agricolas de Lacticínios de São Jorge voor een rondleiding. Het enthousiasme van de gids spatte er vanaf. Je kunt merken dat ze hier voor de kaas leven. Iedere dag worden er alleen al in deze fabriek 500 kazen gemaakt, en dat 24/7! Het magazijn heeft dan ook plaats voor zo’n 15.000 kazen die er tussen de 2 maanden en zelfs een paar jaar liggen. Slechts 2 personeelsleden beheren het magazijn, zodat ze altijd precies weten waar welke kaas ligt. Ook komen we 3 kazen tegen van ruim 380 kilo. Die gaan naar de VS en Canada. Portugese organisaties daar kopen de kaas ieder jaar om te verdelen onder het personeel. Opvallend is dat slechts 52% van de productie naar de eilanden en het Portugese vasteland gaat. De rest wordt allemaal geëxporteerd! 

Het bekendste export product van de Azoren is kaas van São Jorge

Beeld Lact Açores

Hard werken voor een pittig kaasje

Het productieproces is in principe redelijk standaard. Maar veel wordt hier nog met de hand gedaan. We zien een dame die alle kazen stuk voor stuk optilt en voorziet van een nieuwe waslaag. Een zware klus! De gids geeft aan dat de unieke smaak van São Jorge kaas alles te maken met het feit dat de koeien hier 365 dagen per jaar buiten lopen. Ze eten altijd vers gras, dankzij de vele regenval op de Azoren. Of het een verkooppraatje is weten we niet, maar de kazen smaken echt heerlijk! Het doet ons een beetje denken aan de pittige Emmentaler. 

Je kunt de kazen in lokale supermarkten kopen, maar het leukste is om natuurlijk langs een van de fabrieken te gaan. Handig om van tevoren even te bellen of er die dag een rondleiding is. Je loopt ongetwijfeld overtuigd de deur uit van de liefde en hoge kwaliteit van de kaas!

  • União de Cooperativas Agricolas de Lacticínios de São Jorge 
  • Cooperativa agricola de lactinios Dos Lourais
  • Finisterra – Cooperativa de Lacticínios do Topo

Dit wil je proeven op de Azoren

  • Tropisch fruit; natuurlijk zijn er naast deze hoogtepunten ook andere Azoreaanse producten om te proeven. Zo is het een aanrader om lokale passievrucht, ananas of banaan te proberen. Een ananas kost wel € 10 per stuk, maar wát een smaakexplosie. Dat is echt anders dan wanneer je het in Nederlandse supermarkten koopt. Ananas op de Azoren
  • Koffie en thee op de Azoren; op São Miguel staat de enige echte theeplantage van Europa: Cha Gorreana. Op São Jorge een van de weinige koffieplantages: Cafe Nunes. Op beide plekken kun je meekijken met het productieproces. En de theeplantage van Cha Gorreana is bovendien een plaatje om te zien. Theeplantage op de Azoren
  • Brood op de Azoren; Zoals je hierboven hebt kunnen lezen wordt er in Furnas fanatiek gekookt met aardwarmte. Toch staat het dorp ook bekend om een andere specialiteit: Bolos Lêvedos. Een combinatie tussen brood en cake. Het doet een beetje denken aan zoete brioche en is heerlijk met bijvoorbeeld jam!

Lees ook:

De smaak van de culinaire Azoren

Deze blog is geschreven door Aranka Sinnema, fotograaf en avonturier die graag met beeld en tekst haar enthousiaste overbrengt
op anderen. Bekijk ook @arankasinnema op Instagram voor meer reisbeelden- en verhalen.

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *